Πασχαλινές ιστορίες Ι - Ο αγρός του κεραμέως

η μυθολογική του ανάμνηση ίσα με σήμερα, ακριβώς γιατί σαν αφήγηση μάλλον κάτι θέλει να πει (και το θείο δεν έχει καμμία δουλειά με κάτι τέτοια συνήθως). Με ενδιαφέρει να κάνουμε… κοινωνιολογική συζήτηση ή σημειολογική, αν θέλετε.

Ξαφνικά λοιπόν ένιωσα ότι οι δυο ιστορίες είχαν πολλά κοινά, ο αγρός του κεραμέως έξω από την Ιερουσαλήμ πριν 2000 χρόνια και βάλε και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το πρώτο κοινό είναι ότι ο αγρός αγοράστηκε ως χώρος ταφής των ξένων, σύμφωνα με την μία εξήγηση, το άλλο κοινό είναι ότι τελικά έγινε χώρος ταφής των ξένων, αφού είχε αγοραστεί με κλεμμένα λεφτά εκ του Ιούδα, και ο ίδιος αυτκοκτόνησε εκεί, οπότε δεν ενδείκνυτο για καλλιέργεια γης, αφού το χώμα είχε μιανθεί. Επομένως, το μίασμα, με τη μια ή την άλλη εκδοχή, ταίριαζε πολύ καλά για να θάβονται οι ξένοι εκεί.

Προφανώς και η ταφή αφορούσε σε αποβιώσαντες και όχι ζωντανούς ξένους, όπως είναι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Αλλά μάλλον η διαφορά είναι μικρή σε συγκεκριμένα κοινωνικά πλαίσια και πολιτισμούς, κυρίως γιατί όπως έλεγε και στον Μπεν Χουρ (σας είπα, θα θυμηθούμε όλην τη σχετική μυθολογία σήμερα) η μητέρα του πρωταγωνιστή «ο ξένος είναι νεκρός, ο λεπρός είναι νεκρός». Έχει σημασία βέβαια ότι ο Μπεν Χουρ ως μυθιστόρημα γράφτηκε στις ΗΠΑ το 1880, δηλ. ότι μάλλον αποτύπωνε την κοινωνία στην οποία γράφτηκε και όχι τόσο την κοινωνία την οποία περιέγραφε.

Ας ξαναγυρίσουμε όμως πριν 2000 χρόνια, μακρυά από δυτικότροπους καπιταλισμούς.

Ένα άλλο κοινό προφανώς είναι ότι ο αγρός του κεραμέως ήταν μια απόφαση της τοπικής, υπόδουλης διοίκησης. Μην ξεχνάμε ότι η Ιουδαία εκείνη την εποχή ήταν υπό Ρωμαϊκή κατοχή και μόλις είχαν ξεμπερδέψει με μια αναταραχή, που μπορεί και να συντάραζε την εξουσία της Ρώμης στην περιοχή.

Φυσικά, δεν ξέρουμε τι ακριβώς συνέβη, αλλά ξέρουμε ότι ο μύθος έχει μια δομή που είναι σαφής. Ο αγρός του κεραμέως τίθεται σε χρήση για την ταφή των ξένων μόλις ο επικεφαλής της αναταραχής έχει εκτελεστεί δημόσια. Τυπικά, η αναταραχή έχει τελειώσει, και τότε ο συνεργάτης της τοπικής διοίκησης, κατά την μύθο, αλλάζει γνώμη και θέλει να αντιστρέψει, όχι την αναταραχή, ούτε την εκτέλεση (γίνονται αυτά;), αλλά τη συνεργασία. Αυτό φυσικά δεν γίνεται.

Εκείνο που γίνεται όμως είναι το αγορασθέν οικόπεδο (χα!) με την αμοιβή του προδότη, να τεθεί ως μιασμένο, για την ταφή των ξένων. Η ταφή των ξένων ως μιάσματα, στα μιασμένα χώματα, λειτουργεί ως… τελευταία και μάλιστα εξαγνιστική πράξη της τοπικής διοίκησης για να δείξει ότι έχει έγνοια των κοινών υποθέσεων στην πόλη: τον ταραξία τον εκτελέσαμε, τους ποινικούς εγκληματίες τους εκτελέσαμε, το κίνημα αποσοβήθηκε, τον προδότη τον ξεφορτωθήκαμε, ας μην πάνε χαμένα τα τριάντα αργύρια, ας γίνει ο αγρός του κεραμέως τόπος ταφής των ξένων.

Ξαφνικά λοιπόν, τα τριάντα στρατόπεδα συγκέντρωσης γίνονται η τελευταία πράξη της τοπικής διοίκησης για να δείξει ότι έχει έγνοια των κοινών υποθέσεων στην χώρα. Φυσικά, όχι μόνο δεν αμφισβητώ τον φασισμό της απόφασης, αλλά θέλω να επισημάνω ότι ο ίδιος φασισμός υπήρχε και πριν. Σε μια κοινωνία που βρίσκεται σε αναταραχή, υπό κατοχή, χωρίς εκλεγμένη κυβέρνηση, με πολιτικούς να μιλάνε μια ακαταλαβίστικη αρχιερατική γλώσσα (PSI, CDS, ESF, Μνημόνιο, Μεσοπρόθεσμο, κλπ), όποιος τολμήσει να πει κάτι «άλλο» ή να κάνει κάτι «άλλο», π.χ. να προσφέρει μια άλλη άποψη ή να δώσει ένα ποτήρι νερό σε όσους διψούν για δικαιοσύνη, υφίσταται ό,τι λοιδωρία, δίωξη, βία και θάνατο μπορεί να φανταστεί ανθρώπου νους. Έχοντας ήδη έναν νεκρό από δακρυγόνα και από την ανθρωποκτόνα απόφαση να είναι κλειστό το Μετρό του Συντάγματος και κλειστοί οι δρόμοι γύρω από τη Βουλή, ήδη βρισκόμαστε στη φάση του αγρού, του αγρού αίματος.

Με άλλα λόγια, ο αγρός του Κεραμέως και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης είναι η φασιστική κατάληξη της προσπάθειας μιας τοπικής, καταπιεστικής διοίκησης, να πείσει ότι α) νοιάζεται για την κοινωνική ευημερία, απομακρύνοντας τα μιάσματα από την κοινότητα, β) αφού νοιάζεται, οι διαφωνίες που μπορεί να υπάρχουν είναι εκ του πονηρού από βλάσφημους (που θεωρούν τον εαυτό τους υπεράνω του Θεού, βλ. εδώ την εθνική-ευρωπαϊκή ιδέα) και λαοπλάνους και γ) το κίνημα έχει ηττηθεί, αφού στην πραγματικότητα δεν ήταν παρά μια φολκλορική παραλλαγή του κοινού ποινικού δικαίου, η οποία αντιμετωπίστηκε με σιδηρά γροθιά, ντόπια και Ρωμαϊκή (ευρωπαϊκή).

Ξέρετε κάτι; Ναι, είναι φασισμός, ρατσισμός και απανθρωπιά να δεχθούμε ως κοινωνία να κατασκευαστούν στρατόπεδα συγκέντρωσης των ξένων. Αλλά να μην αντιδράσουμε για χάρη των ξένων, σαν μόνο εκείνοι να υφίστανται βασανιστήρια και φασισμό. Να αρνηθούμε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης για λογαριασμό μας. Για να αναιρέσουμε και το α, και το β, και το γ. Αν δεχθούμε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τότε έχουμε δεχθεί ότι το κίνημα έχει ηττηθεί, η τοπική διοίκηση καλώς διοικεί, η ρωμαϊκές λεγεώνες καλώς μας κατσικώθηκαν στο σβέρκο και εμείς μόνο σε μετά θάνατο ευημερία μπορούμε να ελπίζουμε.

Για την αντιγραφή

andurarum