Menu
RSS
Επικεφαλίδες:

Οι λόγοι αντισυνταγματικότητας και η ξένη νομολογία για την καταργηση του αφορολογήτου ορίου απο την επιστημονική επιτροπή της Βουλής (Κεφ. Α άρθρο 1 παρ. 1) ν. 4110/2013

404769 249736518433477 1999796812 n

Αντιγράφουμε από τον ιστότοπο "lawyalty- A Site for Law & Development in Greece"

Οι λόγοι αντισυνταγματικότητας και η ξένη νομολογία για την καταργηση του αφορολογήτου ορίου απο την επιστημονική επιτροπή της Βουλής (Κεφ. Α άρθρο 1 παρ. 1) ν. 4110/2013 

Η επιτροπή τεκμηριώνει δυναμικά τους λόγους που είναι ανεπίτρεπτη η κατάργηση του αφορολόγητου ενώ επισημαίνει και τον θωλό και ανεφάρμοστο χαρακτήρα της φαινομένης απόπειρας προστασίας των εργαζομένων με “μπλοκάκι”, με την πρακτικά σχεδόν ανεφάρμοστη δυνατότηα υπαγωγής τους στο αφορολόγητο όριο των μισθωτών.

ΙΙ. Παρατηρήσεις επί των άρθρων
1. Επί του άρθρου 1 παρ. 1

Με την προτεινόµενη παράγραφο 1 αντικαθίσταται το άρθρο 9 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήµατος (ΚΦΕ) που κυρώθηκε µε τον ν. 2238/1994 και, µεταξύ άλλων, θεσπίζεται διαφορετική κλίµακα συντελεστών φορολογίας ανά κατηγορία εισοδήµατος και τροποποιείται το ισχύον καθεστώς, συµφώνως προς το οποίο ο φόρος εισοδήµατος επιβάλλεται καταρχήν ενιαίως στο συνολικό εισόδηµα των φυσικών προσώπων.

Τίθεται εν προκειµένω προβληµατισµός ως προς το εάν η εφαρµογή διαφορετικής κλίµακας φορολογικών συντελεστών ανά κατηγορία εισοδήµατος συνάδει προς τις αρχές της καθολικότητας του φόρου και της φορολόγησης,,,,,,

µε βάση τη φοροδοτική ικανότητα, υπό την έννοια ότι οι προτεινόµενες ρυθµίσεις, υπό προϋποθέσεις, άγουν σε διαφορετική φορολογική επιβάρυνση εισοδηµάτων ιδίου ύψους αναλόγως της πηγής από την οποία προέρχονται, καθώς επίσης και σε βαρύτερη φορολογική επιβάρυνση φορολογουµένων µε µικρότερο εισόδηµα προερχόµενο από µία πηγή εν σχέσει προς άλλους µε µεγαλύτερο εισόδηµα, το οποίο προέρχεται από περισσότερες πηγές.

Και ναι µεν, κατά τη νοµολογία του Συµβουλίου της Επικρατείας, ο κοινός νοµοθέτης διαθέτει ευρεία ευχέρεια να διαµορφώνει το κατάλληλο, κατά την εκτίµησή του, φορολογικό σύστηµα, χωρίς να αποκλείεται η διαφορετική φορολογική µεταχείριση κατηγοριών φορολογουµένων, πλην όµως η µεταχείριση αυτή δεν πρέπει να είναι αυθαίρετη, αλλά να στηρίζεται σε γενικά και αντικειµενικά κριτήρια ανταποκρινόµενα στις ιδιαίτερες συνθήκες υπό τις οποίες τελεί κάθε κατηγορία, ενόψει και των εκάστοτε κοινωνικοοικονοµικών συνθηκών (ΣτΕ 693/2011, 3485/2007, 2974/2001, 497/2000, 444/1995, 1135/1991).

Περαιτέρω, οι προτεινόµενες ρυθµίσεις δεν περιλαµβάνουν αφορολόγητο κλιµάκιο εισοδήµατος για καµία κατηγορία εισοδήµατος, ενώ ειδικώς για εισόδηµα από µισθωτές υπηρεσίες µέχρι 42.000 ευρώ, αντί της θέσπισης αφορολόγητου ποσού εισοδήµατος, προβλέπεται µείωσή του βάσει της προτεινόµενης κλίµακας αναλογούντος φόρου, αντιστρόφως ανάλογη του ύψους του εισοδήµατος αυτού.

Όπως έχει επισηµανθεί και στην έκθεση της Επιστηµονικής Υπηρεσίας της Βουλής επί του άρθρου 38 του Νσχ «Συνταξιοδοτικές ρυθµίσεις, ενιαίο µισθολόγιο-βαθµολόγιο, εργασιακή εφεδρείακαι άλλες διατάξεις εφαρµογής του Μεσοπρόθεσµου Πλαισίου Δηµοσιονοµικής Στρατηγικής 2012-2015» (ν. 4024/2011), η κατάργηση του αφορολόγητου ποσού εισοδήµατος ή η θέσπιση αφορολόγητου ποσού εισοδήµατος το οποίο είναι χαµηλότερο από το ελάχιστο όριο διαβίωσης του φορολογουµένου ενδεχοµένως δεν είναι συµβατή µε την αρχή της φορολόγησης µε βάση τη φοροδοτική ικανότητα, τον σεβασµό της αξίας του ανθρώπου και την υποχρέωση προστασίας της οικογένειας και της παιδικής ηλικίας.

Συναφώς επισηµαίνεται πάγια νοµολογία του Γερµανικού Συνταγµατικού Δικαστηρίου (βλ. BVerfGE 82, 60· 87, 153 [169-171]· 99, 216· 120, 125 [155] και 99, 246 [261]) η οποία έχει ως εξής: Ο συνταγµατικώς κατοχυρωµένος σεβασµός της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 1 παρ. 1 GG), σε συνδυασµό µε την επίσης συνταγµατικώς κατοχυρωµένη αρχή του κοινωνικού κράτους (άρθρο 20 παρ. 1 GG), αλλά και µε την υποχρέωση προστασίας της οικογένειας και των δικαιωµάτων του παιδιού (άρθρο 6 GG), δεσµεύουν τον κοινό νοµοθέτη, ως προς τον σεβασµό του ελάχιστου ορίου διαβίωσης (existenzminimum) (βλ.και Tipke/Lang, Steuerrecht, 20η εκδ., 2010, σελ.260-262, όπου και περαιτέρω βιβλιογραφία).

Εν προκειµένω, εφόσον ο νοµοθέτης, στο πλαίσιο του δικαίου της κοινωνικής πρόνοιας, καθόρισε ελάχιστο όριο διαβίωσης, το οποίο το κράτος υποχρεούται να εξασφαλίζει, δια της καταβολής παροχών κοινωνικής πρόνοιας, στους πολίτες που δεν διαθέτουν ίδια µέσα, είναι αυτονόητο ότι το ποσό αυτό δεν µπορεί να υπολείπεται του ελάχιστου ορίου διαβίωσης, το οποίο απαλλάσσεται του φόρου εισοδήµατος.

Συνεπώς, το αναγνωρισµένο στο δίκαιο της κοινωνικής πρόνοιας ελάχιστο όριο διαβίωσης συνιστά το ελάχιστο ποσό εισοδήµατος που πρέπει να είναι αφορολόγητο (BVerfGE 87, 153 [169-171]. Εφόσον, εποµένως, το κράτος υποχρεούται να διασφαλίσει για τους πολίτες που δεν διαθέτουν ίδια µέσα τις ελάχιστες προϋποθέσεις για διαβίωση η οποία προσιδιάζει στον σεβασµό της αξίας του ανθρώπου, θα ήταν παράλογο να τους αφαιρεί µέσω της φορολογίας αυτό που πρέπει να τους επιστρέφει υπό µορφή παροχών κοινωνικής πρόνοιας [BVerfGE 120, 125 (155) και 99, 246 (261)].

Περαιτέρω, κατά τη διαµόρφωση του ύψους του ελάχιστου ορίου διαβίωσης ο νοµοθέτης πρέπει να λαµβάνει υπόψη του το γεγονός ότι, λόγω των έµµεσων φόρων, οι ανάγκες διαβίωσης του φορολογουµένου αυξάνονται.

Μάλιστα, µε νεότερες αποφάσεις του Γερµανικού Συνταγµατικού Δικαστηρίου (BVerfGE 120, 125) διευρύνθηκε η έννοια του ελάχιστου ορίου διαβίωσης στο µέτρο που έγινε δεκτό ότι, για τον υπολογισµό του, πρέπει να λαµβάνεται υπόψη και η κάλυψη της ανάγκης του φορολογουµένου για µόνιµη περίθαλψη ή ειδική µέριµνα λόγω ασθένειας, ιδίως δια της καταβολής των ανάλογων ασφαλιστικών εισφορών.

Στο πλαίσιο αυτό, η Γερµανική κυβέρνηση υποβάλλει κάθε δύο έτη στο Κοινοβούλιο έκθεση (Existenzminimumbericht) στην οποία προσδιορίζεται το ύψος του ελαχίστου ορίου διαβίωσης το οποίο πρέπει να είναι αφορολόγητο (βλ. http://www.bundesfinanzministerium.de/Content/DE/Pressemitteilungen/Finanzpolitik/2012/11/2012-11-07-PM74-anlage.pdf?__blob= publicationFile&v=2).

Συναφώς προς τα ανωτέρω σηµειώνεται ότι, κατά τα πλέον πρόσφατα δηµοσιευµένα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (Ιανουάριος 2013, µε έτος αναφοράς το έτος 2011) για τις συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα (βλ. http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/PAGE-livingcond/content/LivingConditionsInGreece_0113.pdf), το κατώφλι κινδύνου φτώχειας ανέρχεται στο ποσό των 5.951 ευρώ ετησίως ανά άτοµο, ενώ για τη χορήγηση του Επιδόµατος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (άρθρο 20 του ν. 2434/1996) τα κριτήρια ατοµικού και οικογενειακού εισοδήµα- τος για το έτος 2012 έχουν προσδιορισθεί σε 9.884,11 ευρώ και 15.380,90 ευρώ, αντιστοίχως (ΚΥΑ135688/0092/4-10-2011).

Επίσης, παρατηρείται ότι θα ήταν νοµοτεχνικώς ορθότερο να γίνεται η υπαγωγή των κατηγοριών εισοδήµατος στις νέες επιµέρους κλίµακες φορολογίας µε ρητή αναφορά στις διατάξεις του ΚΦΕ, οι οποίες προσδιορίζουν το καθαρό εισόδηµα ανά κατηγορία (πηγή) εισοδήµατος. Περαιτέρω, ενόψει του ότι µε τις προτεινόµενες ρυθµίσεις ο φόρος εισοδήµατος δεν επιβάλλεται πλέον ενιαίως στο συνολικό εισόδηµα των φυσικών προσώπων, θα ήταν,
ενδεχοµένως, σκόπιµο να επέλθουν τροποποιήσεις και στο άρθρο 4 του ΚΦΕ.

2. Επί του άρθρου 1 παρ. 2

Με την προτεινόµενη ρύθµιση ορίζεται ότι εισόδηµα από µισθωτές υπηρε σίες, αφαιρουµένων των ασφαλιστικών εισφορών, θεωρείται και «το εισόδηµα από ατοµική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελµα, εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

(α) έχουν έγγραφη σύµβαση µε τα φυσικά ή/και νοµικά πρόσωπα τα οποία λαµβάνουν τις υπηρεσίες τους, και (β) τα φυσικά ή/και νοµικά πρόσωπα τα οποία λαµβάνουν τις υπηρεσίες δεν υπερβαίνουν τα τρία (3), ή εφόσον υπερβαίνουν τον αριθµό αυτό, ποσοστό εβδοµήντα πέντε τοις εκατό (75%) των ακαθαρίστων εσόδων του εισοδήµατος από ατοµική επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελµα προέρχεται από ένα (1) από τα φυσικά ή νοµικά πρόσωπα που λαµβάνουν τις υπηρεσίες αυτές».

Η προτεινόµενη ρύθµιση, η οποία θα έπρεπε ενδεχοµένως, να αναδιατυπωθεί µε µεγαλύτερη σαφήνεια, σε συνδυασµό µε τη διατύπωση του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 του νέου άρθρου 9 του ΚΦΕ («εισόδηµα από … µισθούς µε έκδοση τιµολογίου ή απόδειξης για παροχή υπηρεσιών»), φαίνεται να εισάγει εµµέσως τεκµήριο, τουλάχιστον ως προς τη φορολογία εισοδήµατος, ότι τα ανωτέρω πρόσωπα τελούν σε σχέση εξάρτησης από τα φυσικά ή νοµικά πρόσωπα προς τα οποία παρέχουν τις υπηρεσίες τους, ούτως ώστε να δικαιολογείται από πλευράς φορολογικής ισότητας η διαφοροποίηση της φορολογίας εισοδήµατος των ανωτέρω προσώπων εν σχέσει προς τις λοιπές ατοµικές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελµατίες.

Αντίστοιχου περιεχοµένου ρύθµιση ισχύει και στον φόρο προστιθέµενης αξίας (ΦΠΑ), συµφώνως προς την οποία δεν θεωρείται ότι ασκούν οικονοµική δραστηριότητα κατά τρόπο ανεξάρτητο και, ως εκ τούτου, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρµογής του ΦΠΑ, «οι µισθωτοί και λοιπά φυσικά πρόσωπα, τα οποία συνδέονται µε τον εργοδότη τους µε σύµβαση εργασίας η µε οποιαδήποτε άλλη νοµική σχέση που δηµιουργεί δεσµούς εξάρτησης, όσον αφορά τους όρους εργασίας ή την αµοιβή και συνεπάγεται την ευθύνη του εργοδότη.» (άρθρο 3 παρ. 1 Κώδικα ΦΠΑ, άρθρο 10 Οδηγίας 2006/112/ΕΚ).

Περαιτέρω, συναφής ρύθµιση ισχύει στο πεδίο του εργατικού δικαίου (και, κατ’ αποτέλεσµα, και του κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου, δυνάµει του άρθρου 2 παρ. 1 του ν. 1846/1951), συµφώνως προς την οποία, «συµφωνία µεταξύ εργοδότη και απασχολούµενου για παροχή υπηρεσιών ή έργου, για ορισµένο ή αόριστο χρόνο, ιδίως στις περιπτώσεις αµοιβής κατά µονάδα εργασίας (φασόν), τηλεργασίας, κατ’ οίκον απασχόλησης, τεκµαίρεται ότι υποκρύπτει σύµβαση εξαρτηµένης εργασίας, εφόσον η εργασία παρέχεται αυτοπροσώπως, αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο στον ίδιο εργοδότη για εννέα (9) συνεχείς µήνες.» (άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 2639/1998, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 3846/2010).

Επισηµαίνεται, εν προκειµένω, το ενδεχόµενο να δηµιουργηθούν ερµηνευτικές αµφισβητήσεις ως προς την υπαγωγή ή µη σε ΦΠΑ των υπηρεσιών που παρέχονται από τα πρόσωπα που εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της προτεινόµενης διάταξης, όπως επίσης και ως προς την υπαγωγή των ανωτέρω προσώπων στις προστατευτικές ρυθµίσεις της εργατικής νοµοθεσίας, καθώς και στην ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Κειμενο Εκθεσης : http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/7b24652e-78eb-4807-9d68-e9a5d4576eff/r-forolog-epi.pdf

http://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/11945/print/printer

Leave a comment

Make sure you enter all the required information, indicated by an asterisk (*). HTML code is not allowed.

back to top